İlimizde tarımsal üretimin önemli bir kolu olan arıcılıkla ilgili iş ve işlemlere ilişkin olarak, 03/06/2011 tarih ve 639 sayılı Tarım ve Orman Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu, 22.03.2012 gün ve 28241 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Arıcılık Yönetmeliği ve 2023/1 Hayvan Hastalıkları İle Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi doğrultusunda 2024 Yılı içerisinde Samsun İlindeki yerli arıcılar ile il dışından gelecek gezginci arıcıların faaliyetlerini düzenlemek üzere aşağıda belirtilen tedbirler alınmıştır.
1- İlimizdeki arı konaklama yerleri ve konaklama kapasiteleri; bitki florası, ekolojik yapı, yerleşim birimleri ve mevcut arı yoğunluğu dikkate alınarak İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından belirlenmiştir.
2- Gezginci arıcıların yerleştirilmelerinde, İlçe Müdürlükleri yetkilidir. İl Müdürlüğü internet sitesinden yayınlanan konaklama bölgeleri dışına ve belirlenmiş koloni kapasitesi üzerindeki yerleşim taleplerine izin verilmez. Ancak konaklama planlamasında sadece en son gelen arıcıyı mağdur etmeyecek şekilde bölge koloni kapasitesi üzerinde konaklama müsaadesi verilir.
3- Belirlenmiş bölgede konaklayacak gezginci arıcı, konaklayacağı yer gerçek kişiye ait ise şahısla, mahalle arazisi ise mahalle muhtarlığıyla, diğer tüzel kişiliklere ait arazi ise yetkililerle, Devlet ormanlarında konaklayacak arıcılarda Orman Genel Müdürlüğünün ilgili birimleri ile yazılı anlaşma yapar.
4- İlçe Müdürlükleri tarafından belirlenmiş konaklama yerlerinden tercih yaparak anlaşan arıcı, çıkış yapacağı İlin İl/İlçe Müdürlüğüne gideceği adresi sözlü ya da yazılı beyan ederek Hayvan Sevklerine Mahsus Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporu ve arı vize belgesini alır, arılarını sevk eder.
5- Rapordaki sevk adresi ile konaklayacağı adres aynı olmalıdır. Beş gün içerisinde konakladığı İlin İl/İlçe müdürlüğüne veteriner sağlık raporunu teslim eder ve Konaklama Belgesini (AKB) alır.
6- AKB'si olmayan arıcının veteriner sağlık raporu vize edilmez. Gezginci arıcılık yapan, kayıtlı olduğu adrese ve/veya kendi arazisine dönen arıcının da arı hareketlerinin kontrolü ve takibi için AKB alması gerekir.
7- Alınacak Hayvan Sevklerine Mahsus Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporunda belirtilen adresten farklı bir adreste usule aykırı yerleşen arıcıya il/ilçe müdürlüğünce, Yönetmeliğin Madde5 (f) bendine göre cezai işlem uygulanarak güvenlik güçleri refakatinde gerekli uyarılar yapılır, uygun bir kaldırma süresi verilmesine rağmen arıların kaldırılmaması halinde, birlik aracılığı ile usulüne uygun bir şekilde, araç ve kalifiye işçi tutularak güvenlik güçleri koruması altında kaldırılır.
8- İl/ilçe müdürlüğü, işgal edenler hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 154 üncü maddesine göre işlem yapılmak üzere, Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunur. Kaldırma sürecinde meydana gelen zarardan arıcı sorumludur. Nakliye ve işçilik ücreti arıcıdan alınır.
9- Mücbir sebepten dolayı arısını izin aldığı adres dışına götürmek zorunda kalan arıcıya il/ilçe müdürlüğünce mazeretinin uygun görülmesi durumunda cezai işlem uygulanmaz, arıcı beş gün içerisinde izin aldığı adrese sevk edilir.
10- Hayvancılık Bilgi Sistemine (HBS) kayıtsız ve kovanları plakasız arıcılara Arı Konaklama Belgesi verilmez. Arı Konaklama Belgesi olmayan arıcıya Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmez. İl içi nakillerinde Bakanlık Veri Tabanından alınmış, İşletme Tescil Belgesinin bulundurulması zorunludur.
11- İlimize gelen gezginci arıcılar yönetmelik hükümlerine uygun olarak geldikleri yerin Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlüklerinden aldıkları Veteriner Sağlık Raporu ile konakladıkları İlçe Müdürlüğüne 5(beş) gün içerisinde başvurarak Arı Konaklama Belgesi(AKB) alırlar. AKB'si olmayan arıcı ile ilgili 5996 sayılı kanunu 36.maddesinin (f) bendine göre işlem yapılır ve bölgeden çıkışında Veteriner Sağlık Raporu vize edilir.
12- Gezginci arıcılık yapan, kayıtlı olduğu adrese ve /veya kendi arazisine dönen arıcının da arı hareketlerinin kontrolü ve takibi için AKB alması gerekir. AKB'sini 5(beş) gün içinde almayan ve sistem üzerinde cezalı duruma düşen arıcılar cezaya düşme nedenlerini belirtilen bir dilekçe ile ilgili İlçe Müdürlüğüne başvurur.
13- Sabit Arı İşletmeleri kendi yerleşim sınırları içerisinde yer değiştirdiklerinde, İl/ilçe Müdürlüklerinden Arı Konaklama Belgesi almak zorundadırlar.
14- Başka illere yapılacak arı sevklerinde, ekinde vize belgesinin yer aldığı Veteriner Sağlık Raporu ve Dezenfeksiyon Belgesi düzenlenirken veya Vize Belgesi onaylanırken İşletme Tescil Belgesi sistem üzerinden kontrol edilecektir.
15- Gezginci arıcıların aynı yıl içinde 31 Aralık tarihine kadar yapacakları iller arası hareketler için, ilk çıktıkları yerin bağlı olduğu il/ilçe müdürlüğü tarafından arıların gerekli sağlık ve muayene kontrolleri yapıldıktan sonra Veteriner Sağlık Raporu düzenlenecektir. Ayrıca "Arı Vize Belgesi" düzenlenerek Veteriner Sağlık Raporuna eklenecektir. Arıların ilk çıktığı yerin bağlı bulunduğu il /ilçe müdürlüğü tarafından arı vize belgesinin "Vize 1" kısmının tamamı Veteriner Sağlık Raporuna uygun olarak doldurulup onaylanacak, "Vize 2, 3, 4, 5" kısımları ise boş bırakılacaktır.
16- Arıların gittikleri yerdeki il/ilçe müdürlüklerinde görevli resmi veteriner hekim tarafından gerekli sağlık muayene ve kontrolleri yapılarak Veteriner Sağlık Raporu'nun ekinde yer alan Vize Belgesinin ilgili bölümü doldurularak onaylanacak ve arılar bir sonraki yere sevk edilecek olup, yeni Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmeyecektir. Raporun ve vize belgesinin fotokopisi alınarak muhafaza edilecek, raporun aslı ile onaylanan vize belgesi arıcıya imza karşılığı teslim edilecektir.
17- Veteriner Sağlık Raporunun veya Vize Belgesinin kaybolması durumunda arıların son konakladıkları yerin bağlı bulunduğu il/ilçe müdürlükleri tarafından gerekli sağlık muayene ve kontrolleri yapılarak yeni Veteriner Sağlık Raporu düzenlenecektir. Ayrıca yeniden Arı Vize Belgesi düzenlenerek Veteriner Sağlık Raporu'na eklenecektir.
18- Arazi sahipleri dışında herhangi bir muhtarlık ile kamu kurum ve kuruluşunca, arıcıdan konaklama ücreti dâhil hiçbir ad altında ücret alınmaz.
19- Gezginci arıcıların konaklatılmasında muhtarlar tarafından kolaylık sağlanacak, rutin trafik kontrollerinde arı nakil araçlarına öncelik verilmesi sağlanacaktır.
20- Gezginci arıcılık yapan üreticiler, konaklama yapılan yerlerde arıların çevreye zarar vermemesi için gerekli tedbirleri (arıcılık yapıldığına dair tabela takılması v.b.) almakla yükümlüdür. Arı konaklatılan alanlarda otlayan hayvanların arıdan zarar görmemesi için tedbirleri almak hayvan sahiplerinin sorumluluğundadır.
21- Arılıklar, trafiğin yoğun olduğu bölgelerde anayoldan en az 200 metre, stabilize ara yollarda ise en az 30 metre uzaklığa yerleştirilir.
22- Gezginci arıcılık yapan arıcılar, arılarını çevreye rahatsızlık vermeyecek şekilde meskûn mahal dışında bir yere yerleştirir. Sabit arıcılar ise kolonilerini köy ve beldelerde çevreye rahatsızlık vermeyecek şekilde ve insanların toplu olarak hizmet aldıkları cami, okul, sağlık ocağı, karakol gibi benzeri alanlardan en az 200 metre uzağa yerleştirir. Yerleşimin dağınık olduğu bölgelerde ise bu mesafe en yakın eve en az 50 metre olmalıdır.
23- Meskûn mahal ve mücavir alan sınırları içinde arı konaklatılmasında ortaya çıkan ihtilafların giderilmesinde il/ilçe müdürlükleri yetkilidir.
24- Arılığın yerleşim yerinin komisyon tarafından onaylanması durumlarında, yaşanacak herhangi bir olumsuzluk arıcının sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Her hangi bir acil durum gerektirecek durumda İlçe Müdürlüğü tarafından arıcılara arılarını kaldırmaları için 5(beş) gün süre verilir. Acil durumlar tutanakla tespit edilip arıların derhal kaldırılması sağlanır.
25- İlimizde kışlatma Ekim ayı ile başlar, Nisan ayının ilk haftasına kadar devam eder. Kışlatma süresi biten arıcıların arılarını bulundukları yerden kaldırmaları zorunludur. Arı kışlatma bölgelerinde flora kapasitesine bakılmadan arılıklar, en az 150 metre aralıkla yerleştirilir. İlimizde kışlatma sonrasında Nisan ayı başından itibaren ilkbahar bakım ve beslemesi dahil olmak üzere konaklamaya devam edecek arıcılar ise İlçe Müdürlüğünce belirlenen noktalarda konaklamaya başlayacaklardır. Koloni yerleştirilirken sabit arıcıların AKS'ye kayıtlı kolonilerini bulundurdukları yer ve miktarı da ilçe müdürlüklerince dikkate alınacaktır.
26- İlimize gelen arıcıların Bakanlığımızca bulaşıcı hastalıklara karşı uygulanacak toplu mücadeleye katılmaları zorunludur.
27- Devlet ormanlarında konaklayacak arıcının izin ile ilgili usul ve esasları ile arı konaklama yertanzimi, arılık içme suyu ve ulaşım yolları Orman Genel Müdürlüğünce sağlanır.
28- 01/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca ilan edilen Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahalarındaki arıcılık faaliyetleri, ilgili mevzuat çerçevesinde hazırlanan Yönetim ve Geliştirme Plan Kararları çerçevesinde yapılır.
29- Zirai mücadele yapılan bölgelerde ilaçlama yapacak özel ve tüzel kişiler arıcılık
yönetmeliğinin 12. Maddesindeki hususları dikkate alarak çevredeki arılara zarar vermeyecek şekilde ilaçlama yapacak ve arıcılara ilaçlama yapmadan en az 7 gün önceden haberdar edecektir.
30- Mevcut imkânlar ölçüsünde arılıkların ilaçlama yapılan alanlardan uzak yerlerde bulunmasına özen gösterilir. Arıcılar, İl/İlçe müdürlüklerinden, bulundukları yöredeki mücadele programları hakkında bilgi alacaklardır.
31- Belediyeler, Çevre ve Şehircilik, Orman Genel Müdürlükleri tarafından su yatakları, kanal, yeşil alan, mezarlık, fundalık ve bataklıkların ilaçlaması gece yapılacak, arılara zarar vermeyen ilaçlar kullanılacak, arıların zarar görmemesi için gerekli tedbirleri alacaklardır. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğine (tebliğ no:2012/58) aykırı üretim yapanlar hakkında 5996 sayılı "Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu" gereği yasal işlem yapılacaktır.
32- Arıcılar, veteriner tıbbi ürünlerinin kullanımında, ilgili mevzuata riayet etmek, kullandıkları veteriner tıbbi ürünleri kayıt altına almak, reçeteleri muhafaza etmek ve denetimlerde Bakanlığa sunmak zorundadır.
33- İl/ilçe müdürlükleri; üretilen arı, arı ürünleri ve arıcılıkla ilgili her türlü alet, makine, petek, kovan ve arıcılık malzemesini, arıcılık konusunda yetişmiş personel aracılığıyla kontrol ettirmeye ve rapor tanzimine yetkilidir. Arıcılar denetim elemanlarına gerekli kolaylığı sağlamakla yükümlüdür ve arıcı kimlik kartını, resmî görevliler tarafından talep edilmesi durumunda birliğe kayıtlı olduğunu belgelemek için göstermek zorundadır.
34- İlimizde gezginci arıcılarla ilgili yukarıda maddeler halinde sıralanan tedbirlere uymayanlar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'nun 36 ncı maddesi, 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11-13 ve 66 ncı maddeleri, Yeni Türk Ceza Kanunu'nun 5237/177. maddesi ve Kabahatler Kanunu'nun 5326/32. ilgili maddesine göre yasal işlem yapılacaktır. 35-2023-1 sayılı Hayvan Hastalıkları İle Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesinde herhangi bir değişiklik olduğu takdirde karar ilgililere bildirilecektir.
Bu karar Samsun ili sınırları içerisinde geçerlidir. Gezginci ve sabit arıcılıkla ilgili alınan bu tedbirlerin tüm Belediye Başkanlıkları, Muhtarlıklar, Samsun İli Arı Yetiştiricileri Birliği ve Terme Bal Üreticileri Birliği ile İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından ilgililere ilanen duyurulması gerekmektedir.
