Gübre dağıtıcı ve bayi denetimleri, 09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 'Gübrelerin Piyasa Gözetim ve Denetimi Yönetmeliği' ve 23.02.2018 tarih 30341 sayılı 'Tarımda Kullanılan Organik, Mineral Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere Dair Yönetmeliği' doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.
Bakanlığımızca kurulan GTS (Gübre Takip Sistemi); el yapımı patlayıcılarla mücadele, taklit, tağşiş, sahte ve merdiven altı üretimin engellenerek haksız rekabetin önüne geçilmesi ve çiftçilerimiz ile mevzuatlarımıza uygun gübre üreterek piyasaya arz eden gübre üreticisinin korunması kapsamında; üretimden son kullanıcıya kadar bütün tedarik zincirinin izlenebilirliğini ve takibini sağlamak amacı 2018 yılından itibaren kullanılmaktadır. Bu sayede Çiftçilerimiz gübre bayilerinden T.C. kimlik numaraları ile gübrelerini alabilmektedir.
Bu uygulama ile gübreler, içeriğine işaretleyici DNA Barkod uygulanarak ve gübre ambalajına karekod (DNA Bandrol) yapıştırılarak GTS'ye kaydı yapılmakta ve izlenmektedir. Gübrelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi kapsamında, 81 İlimizdeki Bakanlığımıza bağlı gübre denetçileri tarafından denetimler yapılmaktadır. Bakanlığımızın yaptığı İllere göre denetim planında, Samsun İlimizde 23 – 31.10.2023 tarihlerinde denetimler başlamış olup, yapılan denetimlerde numuneler alınmaktadır. DNA Barkod ve izlenebilirliğinin kontrolünün hızlı ve etkili bir şekilde yapılması amacıyla Üretim yerlerinde ve gübre bayilerinde alınan numunelerin DSPN cihazıyla analizleri yapılmaktadır.
Konu ile ilgili açıklama yapan Samsun İl Tarım ve Orman Müdürümüz İbrahim Sağlam; “ GTS uygulamasında, özellikle gübrelerin içeriğine uygulanan DNA barkodunun analiz edilerek son kullanıcısına ulaşılabilmesi, el yapımı patlayıcı imalinde kullanılan gübreleri amacı dışında kullananların belirlenerek cezalandırılmasında önemli rol oynamaktadır.
İlimizdeki 17 İlçe bulunan dağıtıcı ve üretici firmalardan DNA Barkot numunesi alım işlemine, 23.10.2023 tarihinde GTS'den görevli iki teknik personelle başlanmıştır. İlimizde bulunan, 52 adet dağıtıcı ve 7 adet üretici firmadan olmak üzere toplam 61 adet DNA Barkot numunesi alınarak analize gönderilmiş olup denetimler devam etmektedir.
Gübrelerin paketlenme aşamasından son kullanıcıya kadar takibinin sağlanması GTS(Gübre Takip Sistemi) üzerinden yapılmaktadır. Bu kapsamda, İlimiz genelinde faaliyet gösteren, gübre dağıtıcı belgesi bulunan iş yerlerinin denetimi aralıksız devam etmektedir. Denetimlerde etiket kontrolü, DNA barkod testleri yapılıp, içerik analizi ve DNA barkod/bandrol tespiti için gübre numuneleri alınmakta ve çalışmalar tüm hızıyla devam etmektedir.
GTS sayesinde sağlıklı veri oluşturulmakta, Tarım politikalarının sürdürülebilirliğine katkı sağlanmakta, çiftçilerimiz bürokratik işlemlere gerek kalmadan sadece kimlik numarasıyla bayilerden gübrelerini alabilmektedir. Ayrıca piyasaya nitratlı gübre arz eden üretici ve ithalatçı firmaların paketleme ünitelerine yüklenici firma tarafından sistem ücretsiz olarak kurulmaktadır." dedi.